Hoe kunnen we onze rechten als consument duurzaam gebruiken?

Laatst aangepast op 26-06-19.

Duurzaamheid gaat ons allemaal aan. Ook wanneer we online en over de grenzen kopen in Europa en onze consumentenrechten gebruiken.

Consumenten in Europe hebben rechten. Maar sommige van deze rechten, vooral bij onlineaankopen, kunnen een zwaardere impact hebben op duurzaamheid. Kiezen consumenten voor duurzamere opties bij het uitoefenen van hun rechten? We peilden – zonder enige wetenschappelijke ambities – bij onze Facebookvolgers naar hun antwoord op enkele vragen die een andere impact hebben op duurzaamheid.

Facebook enquête

Via Facebook vroegen we onze volgers hoe zij omgaan met duurzaamheid bij hun aankopen. Hieronder vindt u een overzicht van hun antwoorden:

Herroepingsrecht

U hebt in principe veertien dagen bedenktijd op de meeste aankopen bij Europese websites. Zo kunt u het goed zien en aanraken, net als in een winkel. Het herroepingsrecht is een fundamenteel recht bij online aankopen.

Vraag 1

Koopt u online wel eens verschillende maten van eenzelfde artikel, wetende dat u enkele stuks moet terugsturen?

Ja	Nee

27,5% van de Facebookvolgers die een stem uitbrachten, kopen verschillende maten van eenzelfde artikel, wetende dat ze enkele stuks moeten terugsturen. Het merendeel, 72,5% van de volgers heeft vertrouwen in het feit dat het product gaat zijn wat hij/zij ervan verwacht.

Vraag 2

Uw online aankoop komt aan en is goed verpakt in een plastic zakje en/of kartonnen doos. Wat doet u met deze verpakkingen?

Ik hergebruik ze	Ik gooi ze weg

56,5% van de 25 stemmers geeft aan dat ze de verpakking eerder weggooit dan hergebruikt.

Verpakking hergebruiken is duidelijk de meer duurzame optie. Meer dan de helft van de consumenten geeft aan de verpakking niet te hergebruiken. Verpakkingen ontwerpen die aansporen tot hergebruik is dan ook een uitdaging voor de bedrijven. Ook consumenten doen stilstaan bij de keuze over de bestemming van de verpakking biedt kansen voor een duurzamere houding.

Garantie

U hebt twee jaar garantie op goederen die u koopt voor privégebruik. De verkoper is verantwoordelijk voor deze wettelijke garantie. Hij moet zorgen voor een gratis herstel of vervanging van het defecte product. Een terugbetaling kan enkel als herstel of vervanging niet binnen een redelijke termijn lukt.

Deze wettelijke garantie bestaat naast de commerciële garantie.

Vraag 3

Uw haardroger is stuk. Wat is uw eerste reflex?

Ik laat hem herstellen	Ik koop een nieuwe

18 volgers beantwoordden deze vraag. 83% koopt een nieuwe haardroger. Amper 17% opteert voor een herstel. Toegegeven, we  lieten in het midden of de haardroger nog gratis hersteld kon worden onder de wettelijke garantie of niet. Maar het geeft wel de eerste reflex aan van de consument.

Vraag 4

Het wieltje van uw trolley is stuk. De reparatie bij het merk kost 100 euro. Hoe reageert u?

Ik vind dat de handelaar het wisselstuk goedkoop ter beschikking moet stellen zodat ik het zelf kan (laten) herstellen	Geen reparatie voor mij. Ik profiteer ervan om een nieuw trolley te kopen voor 150 euro

Van de 21 stemmers geeft 72% aan dat de handelaar verantwoordelijk is voor het ter beschikking stellen van goedkope wisselstukken tegen een lagere prijs opdat hij of een derde de rolkoffer kan herstellen. 28% koopt graag een nieuwe voor 150 euro.

Reparatie is de meest duurzame keuze maar vergt een inspanning van de consumenten én bedrijven. Consumenten zijn niet happig op reparatie omdat ze niet zeker zijn van de kwaliteit. Zeker in onze consumptiemaatschappij waar nieuwe snufjes trending zijn. Wisselstukken zouden goedkoper moeten zijn en bedrijven die het nog niet doen, zouden moeten investeren in efficiënte en betaalbare hersteldiensten. Of samenwerken met herstelshops.

Recht op levering binnen de 30 dagen

De levering van online gekochte goederen moet plaatsvinden binnen de termijn die de verkoopovereenkomst vermeldt. Standaard is dat dertig dagen.

U koopt een boek online. Kiest u meestal voor een spoedlevering binnen 24 uur of voor een langere leveringstermijn?

Ik heb graag mijn pakje bij mij thuis liggen binnen de 24 uur	Voor mij hoeft dat niet expresse te zijn. Ik kies veel liever een datum die me past

Slechts 8% van de 26 consumenten stemden voor een snelle levering binnen 24 uur na de bestelling. 92% kiest liever een passende datum.

Vraag 6

U bent uw online-aankoop aan het afronden en komt op het punt van de levering. Er staat een knop: ‘Ik kies voor een duurzame leveringsmethode’. Klikt u?

Absoluut!	Niet meteen

68% van de 29 volgers die deze vraag beantwoordden, klikken op een knop voor een duurzame leveringsmethode als die optie beschikbaar is.

Op basis van vragen over de levering van een onlinebestelling kunnen we besluiten dat een spoedlevering niet absoluut noodzakelijk is en dat consumenten zeker bereid zijn om voor een duurzame leveringsmethode te kiezen. Het lijkt ons dan ook een uitnodiging aan de handelaars om hierover na te denken.

Besluit

Uit het weliswaar beperkt aantal antwoorden op de polls maken we op dat onze Facebookvolgers gevoelig zijn voor duurzame opties maar niet altijd.

De volgers maken geen overdadig gebruik van hun herroepingsrecht en sturen dus niet systematisch items terug. Moeilijk om uit te maken of dit komt door het ecologisch bewustzijn van onze volgers of door het feit dat ze de terugzendkosten moeten betalen. In de vraag hebben we de terugzendkosten in het midden gelaten. Tenzij de verkoper die vrijwillig op zich neemt, moeten consumenten de retourkosten zelf betalen. Hierdoor denken consumenten misschien twee keer na voordat ze gebruikmaken van hun herroepingsrecht. De politiek van gratis retourneren verdient dus zeker aandacht in het kader van duurzaamheid.

We kunnen dezelfde bedenkingen formuleren over verpakkingen die nog te vaak bij het afval belanden. Bedrijven moeten op dit vlak hun verantwoordelijkheid opnemen en op de proppen komen met meer milieuvriendelijke oplossingen. Ook consumenten spelen een belangrijke rol: verpakkingen hergebruiken kan aanzienlijk bijdragen tot duurzame consumptie.

Garantie: zeker een werkpunt dat iedereen aanbelangt. Dankzij de wettelijke garantie hebben consumenten recht op een gratis herstel, vervanging of terugbetaling van hun defecte goed. Uit onze peiling blijkt dat consumenten geneigd zijn goedkopere goederen (bv. haardroger) te vervangen wanneer zij de geest laten. Bij duurdere goederen (bv. trolley) opteren ze voor herstel. Maar de prijs van de herstelling zal zeker een invloed hebben.

De volgers zijn zich duidelijk bewust van de impact van de levering op het milieu. Het merendeel van de consumenten die deelnamen aan de peiling, opteren voor duurzame leveringsmethoden. 

Europa heeft duurzaamheid hoog op de agenda gezet voor de komende jaren, en het netwerk van de Europese Consumentencentra wil ook haar verantwoordelijkheid opnemen. Wordt vervolgd dus.